लुम्बिनी चिनी मिलबाट प्रदुषण न्युनिकरणको माग गर्दै स्थानिय आन्दोलित

नवलपरासी, १२ मंसिर
जिल्लाको सुनवल नगरपालिका स्थित लुम्बिनी चिनी मिलको प्रदुषण न्युनिकरण गर्न माग गर्दै स्थानियहरु आन्दोलित बनेका छन् । चिनी मिलको बढदो प्रदुषणले स्थानियको जनस्वास्थ्यमा प्रतिकुल असर पारीरहेकोले उक्त प्रदुषण न्युनिकरण गर्न मिलसंग माग गर्दै सुनवलबासी आन्दोलित बनेका हुन् ।
सुनवलका स्थानिय जनताले लुम्बिनी चिनी उद्योग प्रदुषण नियन्त्रण संघर्ष समिति गठन गरि सोमबार पत्रकार सम्मेलन मार्फत उक्त मागबारे जानकारी दिएका हुन् । वि.स. २०४६ सालमा तत्कालिन श्री ५ सरकार र चिन सरकार बिच भएको सम्झौता अनुसार जिल्लाको सुनवल नगरपालिका वडा १ मा लुम्बिनी चिनी कारखाना लिमिटेडको स्थापना भएको थियो । सो समयदेखि संचालनमा रहेको चिनी मिल २०६२ सालमा निजिकरण भएदेखि झनै प्रदुषणको अवस्था बढदै गयो । चिनी मिल संचालकले मिलको प्रदुषण न्युनिकरणका लागि आधुनिक प्रविधिको प्रयोग नगरेकाले मिल र डिष्टिलरीबाट निस्किने धुँवा, खरानीले बजार प्रदुषित बनेको छ भने डिष्टिलरीबाट निस्किने दुषित फोहोर पानीले सुनवल बजार नै दुर्गन्धित भई मानिको स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष प्रतिकुल असर पारीरहेको संघर्ष समितीका उप संयोजक टेक प्रसाद न्यौपानेले पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी गराएका थिए ।
चिनी मिलले विगत बर्षदेखि नै मिलबाट प्रदुषण न्युनिकरणका लागि विभिन्न सहमति सम्झौता गरे पनि हालसम्म कार्यान्वय गरेको छैन । मिल संचालकले उद्योगबाट निस्किने धुँवा, खरानी र फोहोर दुषित पानी न्युनिकरणका लागि कुनै उपाय नअपनाउदा हामी सुनवलबासी त्यसको प्रत्यक्ष मारमा परिहेको संघर्ष समितिका संयोजक युवराज ढकालले बताए । विगतका सम्झौता उद्योग ब्यवस्थापनले पुरा गर्नु पर्छ, उनले भने, मिलले प्रदुषण न्युनिकरण नगरि मिल चलाए चलाउन नदिने भन्दै, आगामी दिनमा थप दबाब दिन विभिन्न दबाबमुलक कार्यहरु गर्ने चेतावनी दिए ।
८६ विगाहा क्षेत्रफलमा फैलिएको उक्त चिनी मिलमा चिनी मिल, स्प्रिट प्लान्ट र रक्सी उत्पादन प्लान्ट गरि ३ वटा कारखाना संचालनमा छ । मिलबाट निस्किने धुवाँ र खरानी उडेर घरहरुमा बस्ने र सुखाउने कपडामा टाँसिएर फोहोर हुनुका साथै स्वास लिन समेत अप्ठयारो बनाएको छ भने उता डिस्टिलरीबाट निस्किने प्रदुषित पानी सिधै खोलामा मिसाउदा बजारनै दुर्गन्धित हुदै खोलाको चलचरण समते नष्ट हुने गरेको संघषर््ा समितिको आरोप छ । चिनीमिलबाट पालिकाको वडा १,३,४ र ६ प्रत्यक्ष मारमा छ भने यसबाट करिब ७० हजार जनसंख्या प्रभावित बनेका छन् । सो आन्दोलनमा पुर्व मेयर भरत थापाले समेत ऐक्यवद्धता जनाएका छन् । आन्दोलनकारीको माग जायज भएको उतm पत्रकार सम्मेलनमा उपस्थित लुम्बिनी प्रदेश साँसद खड्क बहादुर बस्नेतले उद्योग ब्यवस्थापनले स्थानियबासीको मागलाई ध्यानमा राखेर प्रदुषण न्युनिकरणका कार्य थाल्नु पर्ने बताएका थिए ।