गण्डक नदीको पुल निर्माण ढिलाईले सुस्ताबासीलाई सास्ती
नवलपरासी,
सात बर्षमा पनि सुस्ताको झेलुङ्गे पुल बन्न नसक्दा सुस्ताबासीले सास्ती खेप्नु परेको छ । ठेकदारको लापर्वाहीका कारण हालसम्म झोलुङ्गे पुल बन्न नसक्दा सुस्ताबासीले सास्ती खेप्न परेको हो ।
पुल निर्माणमा हुने ढिलाईका कारण अझै जोखिमपुर्ण डुङ्गा यात्रा गर्न सुस्ताबासी रहेका स्थानियबासीले गुनासो समेत गरिरहेको नवनिर्वाचित लुम्बिनी प्रदेश सभा सदस्य(साँसद) देवकरण कलवारले बताए । आफु संविधान सभा सदस्य हुदा नै पहल नेपाल सरकारसँग पहल गरि सुस्तामा पुलको योजना पार्न लगाएको दाबी गर्दै यस क्षेत्रका जनप्रतिनिधिले बेलामा पहल नगरिदिदा पुल निर्माणमा ढिलाई भई रहेको थियो । अहिले आफु पुन? प्रदेश साँसदमा निर्वाचित भएको छु,साँसद कलवारले भने,मेरो पहिलो दायित्व पुलको छिटो भन्दा छिटो निर्माण गराई सुस्ताबासीको समस्या समाधन तर्फ लाग्नु हो ।
ठेकेदारसँग सम्पर्क भई रहेको छ,उनले थपे,यसै बर्ष भित्र जसरी पनि पुल निर्माण कार्य सम्पन्न गराई सञ्चालनमा ल्याईन्छ । पुल निर्माणले सुस्ताबासीलाई बजार देखी नैदिकी चलाउनमा जोखिमपुर्ण ढुगाँको यात्रा गर्न परिरहेको उनको भनाई थियो । पुल निर्माण ढिलाईले सुस्ताबासीलाई पुल तर्न आकासको फल,आँखा तरि मर,जस्तै भएको साँसद जैसवालको तर्क थियो । तर जसरी पुल ल्याउने प्रयास आफ्नो कार्यकालमा गरेर छाडे त्यसरी नै आफुले पुल निर्माणमा पनि सहजीकरण गराउदै पुल बेलामा सम्पन्न गराई सञ्चालनमा ल्याउने आफु अहिले देखी नै लागि परेको बताए ।
नारायणी नदी (गण्डक) ले घेरिएको सुस्ता भुमीबाट आफनै वडा एवं गाउँपालिका र त्रिवेणी बजार आउन जोखिमपुर्ण डुङ्गाा यात्रा गर्नु पर्ने बाध्यता रहेको छ भने बर्षाको समयमा भारतीय यातनाका बिचपनि भारती बाटोनै प्रयोग गर्न बाध्यात्मक अवस्था छ । बर्षाको समयमा, गर्भवति महिला, विरामीलाई उपचार गराउन नेपाल नसकेर बाध्य भई भारतको विहार पुग्नु पर्ने बाध्यता छ नदीमा बाढिले विद्यार्थीहरु उच्च शिक्षा अध्ययन गर्न नदी पारी जान, स्थानियलाई दैनिकि हाटबजार गर्न पारी जान निकै कठिनाई हुने सुस्ता बचाउन अभियानका प्रवक्ता रबिन्द्र जयसवालले दुखेसो पोख्नु पोखेका थिए ।
नारायणी नदी पारी भारतको विहारसंग जोडिएको सुस्ताभुमी जिल्लाको सुस्ता गाउँपालिका वडा ५ को एक गाउँ हो । उक्त गाउँलाई वडा कार्यालाय, गाउँपालिका कार्यालय र सदरमुकाम संग जोडने गरि सरकारले ७ वर्ष पहिला २०७२ सालमा झोलुङ्गे पुलको आयोजना दिए पनि ठेकेदारको चरम लापरवाहीले उक्त पुल निर्माण हुन सकेको छैन । वर्षाैंदेखि भारतीय यातना खेप्दै र जोखिम पुर्ण डुङ्गाबाट यात्रा गर्दै आएका सुस्ताबासीको समस्या सामाधान गर्न सरकारले सुस्ता र पक्लिहवाँ गाउँ जोडन एसियाकै दोश्रो ठुलो झोलुङ्गे पुलको आयोजना दिएको थियो ।
त्रिसुली आश्रय जे.भी कन्सट्रक्शन कम्पनीले २०७४ सालमा (२९ महिनामा) सम्पन्न गर्ने गरि २७ करोड रुपैयामा उक्त ठेक्का लिएको छ । उक्त पुलको १ हजार ५ सय ७१ मिटर लम्बाई र डेढ (१.६) मिटर चौडाई रहेको छ । उक्त झोलुङ्गे पुल निर्माणमा ठेकदार कम्पनीले ढिलाई गर्दै ७ बर्षसम्ममा पनि अझै पिलड ठडयाउने र तार तान्ने कार्यमै अल्झिएको छ । पुल सम्पन्न गर्न पुलको जगका लागि कुल २ सय २० वटा पाईल धाँसि पाईलिङ्गमा ४ वटा ठुलो अग्लो टावर पिलर ठढयाईने छ भने १० वटा सानो पिलडमा फलामे टावर पिलर ठडयाई झेलुङ्गे पुल बाँधिने कार्य हुनेछ । जसमा जमिनमुनी पाईलिङ्गको सबै कार्य सम्पन्न भएको छ भने नदीको बिच धारमा रहेको एउटा पिलडको जमिन सतहदेखि माथि पिलडको रुपमा उठाउने कार्य बाकी नै रहेको छ । यता तयार पंखी सहितका १० पिलडहरु मध्ये ३ वटामा फलामे टावर ठडयाई होल्डिङ्ग तार झुडयाई सकेको छ । अझै ७ वटा पिलडमा फलामे टावर खडा गर्ने र अर्काे ४ वटा मुल पिलडहरुमा ठुलो अग्लो टावर खडा गरि पुल झुण्डाउने कार्य बाकी नैरहेको छ देखिन्छ । २ बर्षमा सन्पन्न गर्नु पर्ने उक्त योजना ठेकेदारको चरम लापरवाही र आलटाल गर्ने कार्यले पुल सम्पन्न हुन नसकेको सुस्ता बचाउ अभियानका प्रवक्ता जयसवालले आरोप लगाए ।
ठेकदार कम्पनीले कहिले श्रमिक अभाव त कहिले पानीको उच्च बहाव र सरसमान नपाएको बहाना देखाउदै काममा ढिलाई सुस्ती गर्दै आएको छ । समग्रमा पुलको करिब ७० प्रतिशत मात्र काम हुन सकेको छ । पुलमा ढिलाई देखेपछि पुललाई छिटो छरितो सम्पन्न गराउन सुस्ता गाउँपालिकाले चाँसो देखाएको छ । गाउँपालिकाले पुलको नियमित निरिक्षण र आईपर्ने समस्याहरुको सामाधान गर्दै पुल निर्माणको कार्य छिटै सम्पन्न गराउन ठेकदार कम्पनीलाई ताकेदा गर्दै आएको गाउँपालिका जनाएको छ । समयमा पुल नबनेपछि सुस्ताबासीको पिडा यथावत नै छ । पुललाई छिटो तयार गराउन ३ महिनादेखि काम बन्द गरेका ठेकदारलाई बोलाई पुनः काम शुरु गराए छ ।
सुस्ता पुग्न एकमात्र नेपाली बाटो जोखिमपुर्ण डुङ्गा यात्रा हो । सुस्ताभुमी पुग्न नदीमा करिब ढाई (२.५) किलोमिटरको दुरी डुङ्गाले यात्रा तय गर्नु पर्दछ । उक्त यात्रा अहिले मोटरबोट भएकाले सहज भएपनि जोखिमपुर्ण नै रहेको छ । नदी वारपार गर्न बाढीको समयमा १ घण्टा र सुख्खा समयमा आधा घण्टा बढि समय लाग्ने गर्दछ । वर्षाको बेला नदीमा उच्च बाढीका कारण नदीमा डुङ्गा चलाईदैन त्यसबेला भारतको बैकल्पिक विहार बाटो हुदै आवत जावत गर्ने र भारतीय पक्षको दुव्र्यहार सहनु पर्ने सुस्ताबासीको बाध्यता रहन्छ । सुस्ताबासीहरुको मुख्य पेशा खेती र माछा मार्ने हो । ३ सय घरधुरी रहेको सुस्तामा खासगरि विपन्न परिवारका समुदायहरुको बसोबास बढि छ । पुल निर्माणका लागि स्थानिय तह भन्दा प्रदेश साँसद र संघिय साँसदहरुले नै पहल गरेर बेलामै निर्माण गरि सञ्चालनका लागि काम गर्नु पर्ने सुूस्ता गाउपालिकाका प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत बुद्ध प्रकाश पौडेलले बताए ।
