खोला माफियालाई कानुनी दायरामा ल्याउन सुनवल नगरपालिलकाले चाल्यो कदम

नवलपरासी,१५ साउन
चुरेबाट बग्ने खोलानालामा अवैध चोरी निकासी गरि भण्डारण गर्नेको नाउमा सुनवल नगरपालिकाले स्रोत खुलाई स्टक प्रमाणित गर्न पत्राचार गरेको छ । खोलानालामा खोलाजन्य पदार्थको चोरी निकासी रोक्न खोज्दा नगरप्रमुखलाई नै थ्रेट गर्ने खालका कुरा उठन थाले पछि नगरपालिकाले खोलाजन्य समाग्रिको स्रोत खोलाउने गरि कदम चालेको हो ।

सुनवल नगरपालिकाको नदीजन्य पदार्थको अनुगमन समितिले सार्वजनिक सुचना समेत जारी गरि ७ दिन भित्र विवरण उपलब्ध गराउन माग गरेको छ । नगरक्षेत्रको विभिन्न स्थानमा भण्डारण गरि राखिएका खोलाजन्य पदार्थको स्टक प्रमाणित गराउन आवश्यक कागजात समेत पेश गर्ने गर्नु पर्ने र तोकिएको समय सिमा भित्र प्रमाण पेश गर्न नसकेमा भण्डारण (स्टक) अवैध मानेर कानुन बमोजिम कारवाही प्रकृया अगाडी बढाइने जनाएको छ । कार्यालयका उप सचिव विष्णु गोतामलेद्धारा हस्ताक्षरित उतm सुचना साउन १३ गते नै जारी भई सकेको छ । यसले खोलामा लुट मचाउने खोला माफिया हतोत्साहित भएको नगरपालिकाका एक कर्मचारीले बताए । उनका अनुसार सुचनामा नदीजन्य पदार्थको चोरी निकासी गर्ने उपर सुराकीको पहिलो सुचना दिने ब्यतिmको विवरण गोप्य राखी प्रोत्साहन समेत उपलब्ध गराउने कुरा समेत उल्लेख गरिएको छ ।
खोलामा चोरी निकासी गर्ने र अनुगमन गर्दा नगरप्रमुख बिमला अर्याललाई नै थ्रेट गर्ने कुरा सार्वजनिक भए पछि आम नगरबासीले नगरप्रमुखको कदम ठिक भएको र उनले चाहेको बखत आफुहरु साथ दिने भन्दै हौसाला बढाएका थिए । त्यसले कार्यालयका कर्मचारी पनि खोला माफियालाई कारवाही गर्न हौसिएका उनले बताए । थ्रेट कस्ले गरेको ? भनेर सुरक्षा निकायले जिज्ञासा राखे पछि कारवाही प्रकृया अगाडी बढाउनुस माफिया आफै नजिकै आउछन् वा छोडेर भाग्ने कुरा उठेको थियो । अहिले नगरपालिकाले त्यही प्रकृया अगाडी बढाउने अग्रसर भएको छ । तोकिएको म्याद भित्र स्कटको प्रमाणित नगराउने र प्रमाण पेश नगर्ने सबै समाग्रि अबैध घोषणा गरि जपत गरिने छ । उनका अनुसार जति मात्रामा स्टक छन्,ति सबैले प्रमाण पेश नगरे करोडौको खोलाजन्य समाग्रि बरामद हुने छ । त्यसले नगरपालिकाको राजश्व बढने छ ।
बर्षाै देखी खोलानालामा खोला जन्य माटो, ढुगाँ,गिट्टी,बालुवा,रोडा,मिस्कट लगायतका समाग्रि चोरी निकासी गरि विभिन्न ब्यतिmको घरनजिकै यत्रतत्र राखिएका छन् । राती राती खोलामा पसेर खोलाजन्य समाग्रि निकाल्ने र थुपार्ने गरिएको छ । अनुगमनको क्रममा यि समाग्रि कस्को भन्ने सोधखोज गर्दा वेवारिसे देखिएको र कतिपयले राखेको घरमा समाग्रिको स्रोत छैन् । त्यसबारे सोधखोज गर्दा केही स्थानियले मेयर भएर खोला खोला नधाउनुस,खोला धाउनु भयो भने ठिक हुदैन् भन्ने धम्कीपुर्ण कुरा गरेका थिए । राती राती जनप्रतिनिधि खोलामा जान सक्ने अवस्था छैन्,। स्थानिय प्रहरी र प्रशासन बनरक्षक लगायत नियमन निकायको आँखा छलि चोरी निकासी बढेको अवस्था छ । त्यसको प्रमाण खोलावरिपरि हेर्न सकिन्छ ।
खोलानालाको बैधानिक निकासीका लागि कानुनी बाधा अडचन देखाउने नियमन र अनुगमन निकाय यस्तो खोलाको बेथितीबारे मौनता साधेको आरोप पनि लाग्ने गरेको छ । खोला दोहन गर्ने ठूलो जालो छ । ्,यो जालो भित्र निमयन निकायका ब्यतिmहरु पनि हुन सक्ने आशंक पनि गर्ने गरिएको छ । सुनवलको तुरिया,पानभार,भलुही,झरही लगायतका खोलानालामा लुट नै मचाइएको छ । ठाँउ ठाँउमा खोलाजन्य समाग्रिको चाँग छ । तर ति समाग्रिको नत कुनै स्रोत छ,नत वेवारिसे घोषणा गरि जपत गर्ने,नियन्त्रण गर्ने संयन्त्र नै रहेको छ । करोडौको राज्य स्रोत केही मुठ्ठिभरि ब्यतिmको नियन्त्रणमा छ । जिल्लामा नेपाली सेना,शसस्त्र प्रहरी,नेपाल प्रहरी लगायतका सुरक्षा संयन्त्र भए पनि माफियाका लागि त्यस्तो शुरक्षा निकायको कुनै भय छैन् । शुरक्षा निकायका ब्यतिmलाई नै दबाव र प्रभावमा परिएको हुदा त्यस्ता खोलाजन्य समाग्रिमा माफियाको राज हुने गरेको छ ।
विगत बर्षमा साउन देखी नै खोलामा ठेक्का पट्टा लाग्ने गरेको थियो,तर पछिल्लो समय वातावरण सम्बन्धि कानुन ल्याएर जेठ देखी असोजसम्म खोलाको निकासी गर्न नपाउने प्रावधान थपियो । त्यसले गर्दा खोला जन्य पदार्थको बैधानिक निकासी हुदैन् ,त्यसको फाईदा यि चार महिनामा प्रहरी प्रशासन,बन कर्मचारीको मिलोमतोमा खोला माफियाहरुले चोर्न लगाउने र अवैध भण्डारण गरेका छन् । पछि खोलामा थप्रिने खोलाजन्य समाग्रि नहुदा कतिपय खोलाको ठेक्का नै नलाग्ने गरेको छ । उपभोतmाहरुले तिनै अवैध भण्डारणबाट महगोमा खोलाजन्य समाग्रि खरिद गरि उपभोग गर्ने गरेका छन् ।