नवलपरासी,२९ असार
जिल्ला स्थित पृथ्वीचन्द्रमा विरामीलाई सघन हेरचाह गर्नका लागि इनसेन्टिभ केयर युनिट (आईसियु) सञ्चालन स्थानियले माग गर्दै आए पनि अस्पताल प्रशसानले सञ्चालनका लागि चाँसो देखाएको छैन् । सेवा नहुदा केही अन्य सेवालाई प्रभावकारी सञ्चालन गर्न नसक्दा अस्पतालमा आईसियु सेवा सञ्चालनमा ल्याउन स्थानियले माग गरे पछि अस्पताल ब्यवस्थापनले आर्थिक अभाव देखाउदै सञ्चालनमा चाँसो नदेखाएको हो ।
कोभिड १९ कै बेला केही संघसस्थाले उपकरण लगायतका समाग्रि उपलब्ध गराएको तर त्यसबेला भवन अभाव देखाउदै अस्पतालले आईसियु सेवा सञ्चालन प्रति वेवास्ता गर्दै आएको तर अहिले नयाँ भवनबाट सेवा भई रहदा पुनःआईसियु सेवाका लागि स्थानियले आवाज उठाउन थालेका छन् । सबै सुविधा भए पछि अस्पताले आईसियु सेवा सुचारु गर्नु पर्ने उपभोतmा हित संरक्षण मञ्चका केन्द्रिय सदस्य रामजी ज्ञवालीले बताएका थिए । तर अहिले अस्पताल प्रशासनले आर्थिक समस्यालाई अगाडी सारेको छ । अस्पतालका अध्यक्ष जगदिश चौधरीले यसका लागि आफुले अस्पतालको बैठकमा कुरा उठाएको तर मेडिकल सुपरिटेण्डेन्ट डा.नुरुल होदाले सो सञ्चालनमा चुनौती रहेको भन्दै पन्छाएको बताए । साउनमा नयाँ भवनको उदघाटन कार्यक्रम रहेको जानकारी गराउदै उनले भवन उदघाटन पछि आईसियु सञ्चालनका लागि सरोकारवालासँग छलफल गरि अगाडी बढने समेत उनले बताएका थिए ।
यता आईसियु सेवाका लागि सरकारले नै बजेट सुनिश्तिता गरे पछि मात्र दिर्घकालिन रुपमा आईसियु सञ्चालन गर्नु पर्ने राय मेसु डा.होदाले ब्यतm गरेका थिए । बर्ष भरिको कम्तीमा डेढ करोड सम्मको खर्च आउन सक्ने हुदा सो स्रोतको ब्यवस्थापन गरि मात्र आईसियु सेवा सञ्चालन गर्नु पर्ने उनको भनाई थियो । अस्पतालमा आईसियु सेवा आवश्यक छ, उनले भने,तर स्रोतको ब्यवस्थापन पनि उत्तिकै आवश्यक हुन्छ । चौविसै घण्टा नर्स,मेडिकल अधिकृत र मेडिसिनका चिकित्सकहरुलाई आईसियुका लागि राख्नु पर्छ,उनले थपे,यसले गर्दा प्रदेश सरकारले यदि यो स्रोत सुनिश्चित गरिदिदा सञ्चालनमा ल्याउन सकिने उनको भनाई थियो । आईसियु सञ्चालन भयो भन्ने डायलसिस,जटिल प्रकारका सर्जरी,सर्पदंश उपचारका लागि समेत सहयोगी हुने थियो । यस्ता उपचारमा जटिलता आउने गर्छ,त्यसका लागि आईसियु अतिआवश्यक पर्छ । आईसियु नहुदा यि सेवाहरु प्रभावकारी हुन सकेका छैनन् । जटिलता देखिए पहिला नै रिफर गर्नु पर्ने अवस्था रहेको अस्पतालले जनाएको छ ।
सर्पदंशमै पनि चाल आर्थिक बर्षमा १ सय २० भन्दा बढि विरामी आएका थिए,जस्मा अति विषालु सर्पले टोकेका विरामीलाई तत्कालै रिफर गर्न परेको थियो । अहिले अस्पतालमा डायलसिस सेवा पनि भई रहेको छ,तर जटिलत छ । सर्जन,मेडिसिन एनेस्थेसिया लगायतका चिकित्सक भए पनि जटिल सर्जरी पनि हुन सकेका छैनन् । आन्तरिक स्रोतको ब्यवस्थापन गरेर पनि आईसियु सञ्चालन गर्नु पर्ने अस्पतालका चिकित्सकहरुले पनि बताउदै आएका छन् । स्थानिय सरकारसँग समन्वय गरेर कही काजमा स्वास्थ्यकर्मी झिकाएर पनि आईसियु सञ्चालन गर्न सकिन्छ, एक चिकित्सकले भने,तर अस्पताल ब्यवस्थापन र प्रशासनले अग्रसरता देखाउन पर्यो । जटिल अप्रेसन हुन थाले पछि विरामीबाटै पनि खर्च उठाउन सकिन्छ,विरामीले अ आफ्नै जिल्लामा सेवा पाउन सक्छन् । सेवा सुचारु गर्दै आउने चुनौतीलाई ब्यवस्थापन गर्दै लैजानु पर्ने उनको भनाई थियो ।
अस्पतालको पुरानो भवनमा रहेको आकस्मिक कक्षलाई ब्यवस्थित गरि डायलसिस सेवा शुभारम्भ गरिएको थियो । ५ वटा बेड राखेर उतm सेवा सुचारु गरिएको उनले जानकारी गराएका थिए । दुई दिन देखी विरामी सम्पर्कमा आउदै सेवा लिन थालेका छन्, चार जना विरामीको सफल डायलसिस भएको छ, । तत्काल सेवा अस्पतालकै खर्चमा सञ्चालनमा आएको छ । विरामीहरुले अन्य अस्पतालमा सेवा लिदै आएका थिए । तर ति अस्पतालबाट रेकर्ड सारेर आएको छैन् । त्यो भएर सरकारले प्रदान गर्ने डायलसिस सेवा वापतको रकम उपलब्ध गराउदैन् । तर विरामीको माग अनुसार नै सेवा सुचारु गरि सकिएको छ ।
सरकारले डाईलसिस गराउने बिरामीलाई निशुल्क सेवा दिन स्थानिय स्तरमै उपकरण र जनशतिm पठाई सकेको तर उपकरण मेसिन जडान नगरि त्यसै राखिएको अवस्थामा फेला परेको कुरा केही महिना पहिला आएको महालेखा परिक्षकको टोलीले आफ्नो मलेप प्रतिवेदनमै तस्विर सहित नै उल्लेख गरेको थियो । अस्पतालमा झण्डै ४० लाखका उपकरण तथा मेसिनहरु खरिद गरि थन्किएको देखेर मलेपले तत्काल सञ्चालनमा ल्याउन सुझाव दिइएको थियो । त्यसका लागि नागरिक अगुवा तथा राजनीतिक दलको साथ सहयोगको आपेक्षा समेत राखेका थिए ।
अस्पतालका कर्मचारी,चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीलाई चुष्तदुरुष्त बनाउदै अस्पतालको सेवा प्रवाहलाई प्रभावकारी बनाउनमा मिलेर अगाडी बढने समेत उनले सुनाएका थिए । अझ पनि अस्पतालमा आँखा उपचारका लागि नेत्र रोग विशेषज्ञ सिमा भण्डारी र नेत्र सहायक समेत अस्पतालमा भए पनि उचित उपकरण अभावले आँखाको अप्रेसन हुन सकेको छैन । आँखाका लागि विशेषज्ञले समान्य आँखा परिक्षण गर्ने कार्य मात्रै भई रहेको छ । ५० सैया अस्पतालमा बहिरँग विभाग अन्तरगत नै आँखा परिक्षणका सेवा समेत सञ्चालन गर्नु पर्ने मान्यता अनुसार अस्पतालले सो आँखा परिक्षणका लािग विभाग बनाउने योजना ल्याएको थियो ।
अस्पतालमा नियमित उपचार गराउने मधुमेह तथा रतmचाप लगायतका िविरामीलाई औषधी चलाउदा आँखामा समेत असर पर्ने हुदा त्यसको समेत नियमित परिक्षण गर्नु पर्ने भएकोले अस्पतालले आँखा परिक्षणको सेवा थप गर्न लागेको अस्पताल ब्यवस्थापनले जानकारी गराएको हो । सर्जरीका लागि पनि अस्पतालले बेहोस बनाउने जनशतिm पनि राखि सकेको हुदा अस्पतालको सेवाको गुणस्तरियतामा अब प्रश्न उठ्ने कुरा नहुने विश्वास गरिएको उनको भनाई थियो । पहिला विभिन्न विषयका विशेषज्ञ चिकित्सक सेवा दिदै आएको अस्पतालमा रेडियोलोजिष्ट नहुदा भिडियो एक्सरे गर्ने र विश्लेषण गरि रिपोर्ट दिने अवस्था नहुदा उपचारमा केही समस्या भए पपिछ अहिले अस्पतालमा रेडियोलोजिष्टको उपस्थितीले सेवासँगै गुणस्तरिय सेवा विरामीले पाउन थालेको अस्पतालले जनाएको छ ।
