नवलपरासी,७ भदौ
पहाडमा बसाई सरेर खेतबारी बाझो हुन थालेको चर्चा चलिरहदा नवलपरासी जिल्लामा पनि अहिले दुई हजार भन्दा बढि खेती बाँझो देखिएको तथ्याँकले देखाएको छ । पहाडमा मात्रै खेतीयोग्य जग्गा बाँझो पर्ने गरिएको मात्रै नभई तराईका जिल्लामा पनि बाँझो जग्गा देखिनु कृषि प्रति स्थायिन युवालाई प्रोत्साहन नगरिएको अवस्था तथ्याँकले देखाएको हो ।
जिल्ला समन्वय समितिले मलखाँदको कोटा वृद्धि गर्नका लागि लुम्बिनी प्रदेश सरकारमा पेश गरेको खेती तथा जग्गाको तथ्याँक विवरण अनुसार जिल्ला भित्र अहिले ३९ हजार ४ सय ७ हेक्टर खेतीयोग्य जमिन रहेको छ । तर खेती गरिएको जमिन ३७ हजार १ सय २२ हेक्टर देखाइएको छ । यसरी कुल खेती नभएर बाँझो अवस्थामा २ हजार २ सय ८५ हेक्टर जमिनमा खेती नगरिएको अवस्थाले बाँझो नै हुने कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ । कृषि पेशा प्रति स्थानिय युवाको नैराश्यता,खेतीमा सरकारको कम लगानी,सिचाई,मलखाद्य,उन्नत विउँ बिजन,उत्पादित कृषजन्य पदार्थको बजारीकरण लगायतका चुनौतीले पनि पहाडमा मात्रै नभई अहिले तराईकै जिल्लामा पनि खेती योग्य जग्गा भए पनि कम खेती गर्न थालिएको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ ।
उतm तथ्याँक अनुसार सबै भन्दा बढि खेतीयोग्य जग्गा रामग्राम नगरपालिकामा ७ हजार ९ सय ६ हेक्टर रहेको छ,जस्मा ७ हजार ८ सय ७५ हेक्टर जग्गामा खेती गरिएको र ३१ हेक्टर जमिन बाँझो अवस्थामा देखिन्छ । त्यसै गरि क्रमशःवर्दघाट नगरपालिकामा खेतीयोग्य जग्गा ६ हजार ७२ हेक्टर रहेकोमा ५ हजार ४ सय ७६ हेक्टरमा खेती गरिएको छ भने ५ सय ९६ हेक्टर बाँझो छ । सुनवल नगरपालिकामा ४ हजार ९ सय ३४ हेक्टर खतीयोग्य जग्गा रहेकोमा ४ हजार ९ सयमा खेती भई रहेको र ३४ हेक्टर बाँझो छ । सरावल गाउपालिकामा ५ हजार ५ सय ४९ हेक्टर खेतीयोग्य जमिनमा ५ हजार ३ सय ४२ हेक्टरमा खेती भई रहेको र २ सय ७ हेक्टर बाँझो छ ।
प्रतापपुर गाउपालिकामा ५ हजार ९ सय ७८ हेक्टर खेतीयोग्य जमिनमा ५ हजार ८ सय ७ हेक्टरमा खेती भएको र १ सय ७१ हेक्टर बाँझो अवस्थामा देखिन्छ । त्यसै गरि सुस्ता गाउपालिकामा ५हजार १ सय ९७ हेक्टर खेतीयोग्य जमिन रहेको र ४ हजार ५ सय ९५ हेक्टरमा खेती भई रहेको र ६ सय २ हेक्टर बाँझो अवस्था देखाउछ । पाल्ह्ीनन्दन गाउपालिकाको कुल ३ हजार ७ सय ७१ हेक्टर खेतीयोग्य जमिन रहेको र ३ हजार १ सय २७ हेक्टरमा खेती भएको तथा ६ सय ४४ हेक्टर जग्गा बाँझो देखाइएको छ । खेतीयोग्य जग्गा सबै भन्दा थोरै रहेको र सबै भन्दा बाझो खेती हुने जग्गा पनि पाल्हीनन्दनमै देखिएको छ ।
यसै गरि सिचाईको आधारमा कुल २० हजार २ सय ८ हेक्टर सिचिँत क्षेत्रफल छ । जुन कुल जग्गाको ५१.२८ प्रसिसत जग्गामा मात्र सिचाई पुगेको छ । खेती गर्ने प्रकारको आधार मान्ने हो भन्ने केरा खेती २ हजार ५ सय ४४ हेक्टरमा,उखु खेती ३ हजार ४ सय ३८ हेक्टर,तरकारी खेती २ हजार २ सय २३ हेक्टर र बीउ उत्पादन ढाकेको क्षेत्रफल १ हजार ५ सय ७१ हेक्टर रहेको छ । जस्मा सबै भन्दा बढि केरा उत्पादन हुने सुस्ता गाउपालिकामा १ हजार ४ सय ६० हेक्टर रहेको छ । उखु सबै भन्दा बढि प्रतापपुरमा २ हजार १ सय ४ हेक्टर रहेको छ । त्यसै गरि तरकारी खेती सबै भन्दा बढि ७ सय २१ हेक्टर रामग्राम नगरपालिकामा हुने गरेको तथ्याँकले देखाएको छ । त्यसै गरि विउँजिनमा पनि सबै भन्दा बढि रामग्राममै हुने गरेको र कुल ९ सय ९२ हेक्टरमा बीउँबिजन हुने गरेको छ ।
