नवलपरासी, १७ पुस
जिल्ला स्थित पृथ्वीचन्द्र अस्पतालबाट भ्रष्टाचार विरुद्धको सस्था(सिटिजन जुरी)ले सुचना माग गरेको छ । जिल्ला अस्पतालको सेवाको गुणस्तर तथा भ्रष्टाचार हुने गरेको आरोप लाग्न्े गरेको प्रति आफ्नो ध्यानाकर्षण भएको जनाउदै सो सुचना माग गरेको हो ।
सस्थाका अध्यक्ष रामजी ज्ञवालीले अस्पतालको नाँउमा पत्राचार नै गरेर उतm सुचना माग गरिएको जानकारी गराएका थिए । उनले माग गरिएको सुचना अनुसार अस्पतालका चिकित्सकहरुले नयाँ नियुतिm गरि आउने र बस्ने वातावरण नहुदा बिचमै राजीनामा गरेर जाने गरेको अवस्था,विमा सेवा,ल्याब सेवा लगायतका विभिन्न विषयसँग सम्बन्धित रहेर सुचना माग गरेको पत्रमा उल्लेख गरिएको छ । अस्पतालमा नेपाल सरकार र विकास समितिबाट के कति जनशतिm स्वीकृत छ ? सो मध्ये कति पदपुर्ति र कति रितm छ ?,निशुल्क औषधीमा के कति प्रकारका औषधीहरु निशुल्क उपलब्ध गराउदै आएको छ? ल्याब सेवामा दैनिक २० जनालाई मात्र उसै दिन ल्याब परिक्षण गर्ने र बाकी आर्को दिन बोलाउने गरिएको कुरा आउने गरेको र ल्याब रिपोर्ट पनि पटक पटक विवादस्पद किन आउने गरेको होला ? लगायतका सुचना माग गरिएको छ ।
त्यसै गरि नेपाल सरकारले सञ्चालन गर्न दिएको पिसिआर मेसिन,डाईलासिस सेवा तथा आईसियु सेवा किन हालसम्म सञ्चालन नगरिएको होला ?जेष्ठ नागरिक तथा अपाँगलाई घण्टौ ओपिडि सेवामा प्रतिक्षा गर्न लाउने गरेको जनगुनासो किन बढेको होला ? अस्पतालबाट सेवा दिइएर पनि विमा वापतको करिब डेढ करोड रकम किन माग नगरिएको हो ? बेला बेला आकस्मिक कक्षको बेडमा कुकुर बस्ने जस्ता तस्विर समाजिक सञ्जालमा किन आउने गरेको हो ? लगायतका विषयमा अधिकारिक रुपमा सुचना माग गरिएको कुरा पत्रमा उल्लेख गरिएको छ । अस्पतालमा विगत केही महिना देखी राजनीतिक चलखेल बढदा अस्पतालको सेवाको गुणस्तरियता प्रति विभिन्न क्षेत्रबाट प्रश्न उठ्दै गएको हुदा अधिकारिकताका लागि सुचनाको हक सम्बन्धि ऐन अनुसार नै सुचना माग गरिएको सस्थाका अध्यक्ष ज्ञवालीले बताएका थिए ।
गत बर्ष पनि मात्रै झण्डै चालिस लाख विमा रकम घाटाले अस्पतालकै घाटा भएको भन्दै सो घाटा कस्ले परिपूर्ति गर्ने भन्ने चाँसो राख्दै प्रश्न उठदै आएको छ । विगत बर्षको पुरै घाटा जोड्ने हो,भन्ने ढाई करोड जति पुग्ने दाबी कर्मचारीको थियो । कर्मचारीको नाममा विभिन्न भत्ता थप गर्ने समितिले सहमति दिइने तर कर्मचारीकै कारण लाखौ रुपियाँ घाटा हुँदा सो रकमको सोधभर्ना को कस ? बाट भराउने कुरा प्रति नागरिक समाजको ध्यानाकर्षण भएको थियो । विरामी वा जनतालाई समान्य छुट पाउने वा सुविधा माग्दा विभिन्न बहाना बनाउने अस्पताल कर्मचारी,स्वास्थ्यकर्मी,अस्पताल प्रशासन र पदाधिकारी माथि समेत नागरिक समाजले प्रश्न उठाएको थियो ।
अस्पतालकै तथ्यांक अनुसार ३९ लाख ९ हजार ५ सय ७० रुपियाँ दाबी नगर्दा घाटा देखिएका छन् । वेवारिसे विरामी देखि अन्य जनतालाई केही सहुलियत सुविधामा अस्पतालले विभिन्न बहाना बाजी र बखेडा झिक्छ, नागरिक समाजका अध्यक्ष राधेश्याम सिँह सैथवारले भने, अस्पतालमा कर्मचारीकै कारण करोडौं रुपिया घाटा देखिएको छ । सो घाटा कस्ले ब्यहोर्ने होला ? यसको चित बुझ्दो जवाफका लागि अस्पताल प्रशासन तयार रहनु पर्छ । अस्पतालले छानविन समिति बनाइ वास्तविक कारण पत्ता लगाई सम्बन्धित कर्मचारीबाट सोधभर्ना गराउनु पर्ने माग उनले गरेका थिए । तर अहिलेसम्म पनि त्यसबारे छानविन हुन सकेको छैन् । करोडौं रकम घाटा भइरहेको बारे अस्पताल विकास समितिले पनि चाँसो नलिइनु लज्जास्पद हो । समितिलाई पनि एक प्रकारको लज्जाबोध हुनु पर्छ, उनले भने, कर्मचारीले जे प्रस्ताव ल्याउँछन् खुरु खुरु पास गर्ने तर तिनै कर्मचारीबाट लाखौ रुपिया घाटा प्रति वेवास्ता गर्ने समिति प्रति जनताले के आशा राख्ने ? एक त बीमा रकम माग गर्दा बीमा बोर्डले रकम बेलामा दिइएको छैन् ।
अस्पतालमा सरुवा भई आएका निमित्त मेसु डा.नुरुल होदाको सरुवा भएको महिना दिन पुग्दा पनि अस्पताल छाड्ने मनस्थितिमा छैनन् । मेसु होदाकै कारण अस्पतालको वातावरण ठिक नभएको भन्दै तिन जना चिकित्सक समेत राजीनामा गरि अस्पताल छाडेका छन् । चिकित्सकले विरामी चेकजाँच गरेर शल्यक्रिया जस्ता कार्यमा वृद्धि गर्दै सेवा विस्तार गरियो भने मात्र अस्पतालमा आय वृद्धि हुने हो, तर मेसुले तिनीहरूकै सुबिधा कटौती गरे पछि राजिनामा दिँदै छाड्न थालेका छन् ।
बीमा रकमका लागि पटक पटक बीमा कार्यालयलाई जानकारी गराउँदै आएको भए पनि रकम आउन नसक्दा समस्या देखिएको अस्पतालका सूचना अधिकारी गोबिन्द बहादुर ज्ञवालीले बताएका थिए । उनका अहिले विमा क्लेम गर्ने कार्यलाई सफ्टवेयर जडान गरि सुधार गरि सकिएको छ । विगतमा के कस्तो भयो, त्यसबार जानकारी छैन । अहिले पनि विमा सेवामा खर्च हुने रकम बढदै गएको छ । उनका अनुसार बीमा वापत पाउने रकम गत आर्थिक बर्षको १ करोड ५१ लाख ४८ हजार ३ सय ६४ रहेको छ । डेढ करोड भन्दा बढि रकम अस्पताललाई तरलता ब्यवस्थित गर्न समस्या देखिएको छ । औषधी टेण्डर मार्फत खरिद गरिन्छ, सो रकम औषधि दाखिला गरेर भुक्तानी दिई हाल्नुपर्छ ।
कुल बीमा रकम २ करोड ८४ लाख ६१ हजार ७ सय ४८ रहेको थियो । जस्मा विमा बोर्डले ९३ लाख २२ हजार ८ सय १३ रुपिया मात्र पठाएको छ । विमामा खर्चिने रकम समेत केही दाबी गर्न नसक्दा पनि समस्या देखिएका छन् । विगतमा सिस्टम सफ्टवेयर सञ्चालनमा समस्या हुँदा ३९ लाख ९ हजार ५ सय ७० रुपिया त्यतिकै दाबी नै अस्पतालले गर्न सकेन । अस्पतालले २ करोड ४४ लाख ७१ हजार १ सय ७७ रुपियाँ मात्र दाबी गरेको थियो । तर दाबी गरिएको पुरै रकम पनि बीमा बोर्डले पठाइ दिएन । मासिक ३० लाख भन्दा बढि बीमा गरेका बिरामीले सेवा लिन आउने गरेका छन् ।
